فن بیان چیست؟

از زمان های گذشته تا به امروز یکی از مهمترین موضوعاتی که همیشه مطرح بوده و هست مبحث سخن گفتن است. در اصل همیشه اشاره بر این بوده است که یکی از مهمترین راه‌هایی که می توان به درون و ذات واقعی افراد پی‌برد سخنانی است که بر زبان می آورند. این مبحث امروزه با عنوان فن بیان مطرح می‌شود و یکی از مهم‌ترین مسائلی است که افراد در جایگاه های اجتماعی مختلف با آن سر و کار دارند”. دیل‌کارنگی” نویسنده کتاب معروف و پرفروش آیین دوست یابی می گوید: ” ۸۵ درصد موفقیت شما وابسته به نحوه ارتباط گیری شما با دیگران است” حال اصلی‌ترین راه ارتباط گیری در برخورد با دیگران نحوه سخن گفتن شماست. به همین دلیل ما قرار است در این مقاله به صورت کامل به موضوع فن بیان چیست بپردازیم و به موارد زیر بپردازیم:

آنچه در این مقاله می خوانید
• تعریف فن بیان
• اهمیت فن بیان
• سه رکن اصلی فن بیان
• ضرورت تسلط به مهارت فن بیان در جایگاه های مختلف
• کاربرد فن بیان در بین دوستان و آشنایان
• بهترین راه تقویت فن بیان

تعریف فن بیان

فن به معنی تکنیک است و فن بیان یعنی این که بتوانید در هر زمانی و متناسب با هر شرایط و در مقابل هر شخصی سخنان به جا و درست را بر زبان بیاورید. برخی از افراد بر این باورند که فن بیان یعنی پرحرفی و حاضر جوابی؛ در صورتی که اصلاً چنین مفهومی از فن بیان صحیح نیست. فن بیان یعنی اینکه شما بتوانید یک محتوای ارزشمند و مفید با رعایت تکنیک های صحیح کلامی به همراه بیانی رسا و واضح در اختیار مخاطب قرار دهید. به معنای ساده تر یعنی اینکه بتوانید منظور خود را به بهترین شکل ممکن به مخاطب انتقال دهید. فکر می کنم این درست ترین تعریف از فن بیان باشد.

پس فن بیان شد: توانایی صحبت کردن در هر زمان، مکان و هر شرایطی متناسب با مخاطب با بالاترین تأثیر

اهمیت اصلی فن بیان زمانی مشخص می‌شود که به تعداد افرادی که با آنها در ارتباط هستید، راه برای صحبت کردن وجود دارد. این جاست که متوجه ارزش فن بیان می‌شویم. شما با پدر و مادر، فرزندان، همکاران خود و دوستانتان و اشخاص غریبه هرکدام با لحن و بیان متفاوتی صحبت می کنید. حال نکته اصلی اینجاست که اگر تسلط شما در مبحث فن بیان بالا باشد و یا به زبان ساده تر از فن بیان خوبی برخوردار باشید، می توانید در هر یک از این موقعیت‌ها، نحوه ارتباط خود را مدیریت کنید و تا حد زیادی تاثیر کلام‌تان را بالا ببرید. همچنین اگر فن بیان کودکان نیز خوب باشد می‌تواند در ارتباط گیری موفق باشند.

اهمیت فن بیان

انسان موجودی اجتماعی و ارتباطی است و یکی از بهترین راه‌ها برای ارتباط گرفتن، سخن گفتن محسوب می‌شود. شما در تمام لحظات زندگی خود با بیان خوب می‌توانید بهترین نتایج را دریافت کنید. برخی تصورات بر این است که تنها افرادی نیاز به فراگیری مهارت های فن بیان دارند که شغل آنها مرتبط با مسائلی مانند سخنرانی در جمع می باشد اما این ذهنیت کاملاً نادرست است. فن بیان مهارتی است که برای هر شخصی لازم و ضروری محسوب می شود زیرا بدون آن قطعاً نخواهید توانست به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنید و نظر آنها را نسبت به خود جلب نمایید. برخی از مزایای دارا بودن فن بیان قوی را با هم مورد بررسی قرار میدهیم.

1.فن بیان قوی عامل جذابیت شماست
اگر دقت کرده باشید افرادی که می توانند به خوبی صحبت کنند معمولاً نسبت به دیگران بیشتر مورد توجه و احترام قرار می‌گیرند و به عبارت دیگر فن بیان قوی موجب می شود که شما در نظر دیگران فردی قابل احترام و جذاب به نظر برسید از تأثیر کلام غافل نشوید کلام شما می تواند کسی را از زندگی نا امید کند یا این که یک فرد افسرده را به زندگی بازگرداند. کلام یکی از اثرگذارترین مولفه های زندگی انسان محسوب می شود بنابر این طبیعی است که افراد نسبت به کسانی که بهتر صحبت می کنند و کلام جذاب تر و گیرا تری دارند تمایل بیشتری نشان می دهند و دوست دارند بیشتر با آنها در ارتباط باشند.

فن بیان قوی، نفوذ کلام را افزایش می دهد
2- ذهنیت افراد از روی کلام شما شکل می‌گیرد
معمولاً زمانی که برای اولین بار با شخصی مواجه می‌شویم نسبت به صحبت‌های او حساسیت بیشتری داریم. زیرا حرف های افراد معمولاً نشان دهنده نوع ذهنیت آنهاست؛ به همین دلیل است که وقتی می‌خواهیم نسبت به کسی شناخت بیشتری پیدا کنیم سعی کنیم بیشتر با او همکلام شویم.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید وقتی شخصی با شما روبرو می شود در چند ثانیه اول بر اساس حرف‌ها و حرکاتی که از شما می بیند، ذهنیت ساخته می شود پست پس بدون شک برای اینکه بتوانید در برخورد اول دیگران را تا حد زیادی تحت تاثیر شخصیت خود قرار دهید و ثابت کنید که فرد شایسته و لایق ای هستید باید به مهارت های فن بیان تسلط خوبی داشته باشید. نگران نباشید این مهارت‌ها ذاتی نیستند بلکه اکتسابی می باشند و شما با انجام تمرین‌ها و فراگیری آموزش‌ها می توانید آن‌ها را به طور کامل یاد بگیرید و به رضایتی که مد نظرتان است دست پیدا کنید.

3.فن بیان قوی از ویژگی رهبران است
افرادی که معمولاً رهبری دیگران را به عهده دارند اغلب کسانی هستند که می توانند به خوبی صحبت کنند خوب صحبت کردن یکی از ویژگی های کسانی است که می تواند دیگران را با خود همراه کنند زیرا آنها می دانند که اگر از مهارتهای کلامی به درستی استفاده کنند می توانند اثرگذاری صحبت های خود را چندین برابر افزایش دهند و موجب شوند که دیگران با آنها هم عقیده گردند. آنها در موقعیت های مختلف می توانند به خوبی از حق خود دفاع کنند، کار و عقاید خود را به درستی مطرح سازند و این نوع نگرش خود را به خوبی به دیگران منتقل کنند به همین دلیل است که توانایی رهبری کردن و مدیریت در گروه های کوچک یا بزرگ را دارا هستند.

فن بیان قوی، یکی از ویژگی های افرادی است که توانایی رهبری دارند

مبحث فن بیان از سه بخش اصلی تشکیل شده است و اینکه چه زمانی صحبت کنیم چگونه حرف بزنیم و چه کلماتی را بر زبان بیاوریم اگر بتوانیم این سه مبحث را در کنار یکدیگر به خوبی پوشش دهیم قطعاً می توانیم مهارت فن بیان را در صحبت های خود به خوبی پیاده سازی کنیم.
1.چه زمانی حرف بزنیم؟
یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در صحبت کردن باید به آن توجه داشت، این است که بدانیم چه زمانی باید سخن گفت و یا در چه مواقعی باید سکوت کنیم و اصطلاحاً وقت شناس باشیم. افرادی که می توانند این نکته را به خوبی رعایت کنند معمولاً نسبت به دیگران بیشتر مورد توجه واقع می شوند؛ زیرا آنها در مواجهه با موقعیت های مختلف سعی می کنند ابتدا خوب موقعیت سنجی انجام دهند و سپس متناسب با آن موقعیت تصمیم می گیرند که صحبتی انجام دهند یا خیر. برخی تصور می‌کنند که اگر در هر موقعیتی حرفی برای گفتن داشته باشند، انسان های دانا و کاردانی به نظر می رسند در صورتی که این ذهنیت کاملاً اشتباه است. گاهی وقت‌ها لازم است سکوت کنیم و فن بیان همان مهارتی است که به شما آموزش می دهد چه زمانی صحبت کنید و یا چه زمانی سکوت اختیار کنید.

سه رکن اصلی فن بیان

برای داشتن فن بیان قدرتمند، گاهی فقط لازم است سکوت کنیم
2.چگونه حرف بزنیم؟
چگونه صحبت کردن یا همان لحن صحبت شما تا حد زیادی می‌تواند در کلام شما تاثیر بگذارد و حتی ممکن است گاهی باعث شود مخاطب منظور شما را کاملاً برعکس متوجه شود. به همین علت است که فن بیان بر این موضوع تاکید دارد که لحن در صحبت کردن یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید به آن توجه کنید.

اینکه بدانید منظور خود را با چه لحن و حالتی بیان کنید تا علاوه بر اینکه بیشترین تأثیر را بر مخاطب شما می گذارد، مفهوم صحبت شما را نیز به بهترین حالت به او منتقل کند، یکی از سرفصل‌هایی است که در فن بیان به آن توجه ویژه ای شده است. تاکید می کنم لحن پیام شما اهمیت زیادی دارد؛ چه بسا ممکن است بارها تجربه کرده باشید که لحن نادرست صحبت می تواند چه سوء تفاهم های بزرگی را ایجاد کند. به همین دلیل یکی از اصلی‌ترین مهارت‌هایی که در مبحث فن بیان مطرح می شود لحن صحبت است.

3.چه کلماتی بر زبان بیاوریم؟
برخی بر این باورند که هر قدر بیشتر صحبت کنند و کلمات بیشتری را در صحبت های خود به کار بگیرند فن بیان قوی تری دارند و در سمت دیگر افرادی وجود دارند که فکر می‌کنند اگر از کلمات پیچیده و اصطلاحاً قلمبه سلمبه تری در صحبت های خود استفاده کنند قطعاً نسبت به دیگران از بیان قوی تری برخوردار هستند؛ در صورتی که هر دوی این تصورات کاملاً اشتباه است.

مفهوم اصلی که در فن بیان مدنظر است این است که شما بتوانید در هر موقعیتی با استفاده از بهترین کلمات منظور خود را به درست‌ترین شکل ممکن به مخاطب انتقال دهید. فراموش نکنید یکی از نکاتی که در تعریف فن بیان به آن توجه شد این است که محتوای صحبت های شما ارزشمند باشد و کلماتی که شما در کنار هم می چینید میزان این ارزشمندی را تعیین می کند به همین دلیل است که نوع کلماتی که در صحبت‌ها استفاده می شود یکی از مسائل قابل توجه برای تقویت مهارت فن بیان به شمار می رود.

ضرورت تسلط به مهارت فن بیان در جایگاه های مختلف
همانطور که گفتیم این مهم نیست که شما مدیر یک شرکت بزرگ باشید یا یک بانوی خانه‌دار و یا هر شغل یا جایگاهی دیگری که دارید در هر یک از این جایگاه‌ها اگر نتوانید به خوبی صحبت کنید و مهارت های کلامی را به درستی به کار ببندید قطعاً در ارتباطات خود دچار مشکل خواهید شد به نمونه های زیر توجه کنید.

فن بیان چیست؟

1- اهمیت فن بیان برای والدین
یکی از اساسی ترین مشکلاتی که معمولاً بین والدین و فرزندان آنها وجود دارد این است که معتقدند نمی توانند به خوبی با هم صحبت کنند و منظور یکدیگر را درک نمی کنند غافل از اینکه نکته اینجاست که آنها مهارت های ارتباط کلامی را به درستی فرا نگرفته‌اند و همین عامل باعث می‌شود که نتوانند به خوبی با هم صحبت کنند و خواسته های یکدیگر را درک کنند. اگر بتوانند این مشکل را حل کنند و فن بیان خود را تقویت کنند بدون شک مشکلات آنها تا حد زیادی کاهش خواهد یافت و به آرامش بیشتری دست پیدا می کنند.

تسلط بر روی مهارت های کلامی موجب بهبود روابط خانواده می شود
2- فن بیان قوی لازمه شغل یک مشاور
زمانی که به دفتر یک مشاور مراجعه می کنید، تمام کاری که برای شما انجام می دهد این است که به صحبت های شما گوش می دهد و بعد راهکارهایی را به شما ارائه می دهد در واقع تمام کار شما در مطب یک مشاور با مهارت های کلامی جلو می‌رود. فرض کنید اگر مشاور شما نتواند به خوبی با شما صحبت کند و ارتباط بگیرد آیا می تواند به شما کمک کند؟ قطعاً خیر.
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که افراد در کنار مشاورین خود احساس آرامش می کنند و می توانند راحت تر با آن‌ها صحبت کنند این است که مشاوران به مهارت های فن بیان و ارتباط کلامی تسلط کاملی دارند آن‌ها می دانند که در چه موقعیتی چه کلماتی را و با چه لحنی بر زبان بیاورند تا بیشترین تاثیر را بر شما بگذارد و بتواند بهترین حس را برای شما به همراه داشته باشد این یکی از بارزترین نمونه‌هایی است که به ضرورت یادگیری فن بیان دلالت می‌کند.

3- معلم‌هایی که فن بیان قوی دارند، موفق ترند
در طول دوران تحصیل برای همه ما اتفاق افتاده است که در کلاس یکی از معلم‌ها احساس بهتری داشته‌ایم و بهتر می توانستیم با او ارتباط برقرار کنیم. شاید در دوران مدرسه و یا حتی دانشگاه نمی توانستیم علت این موضوع را به خوبی درک کنیم اما باید بگویم که سرچشمه اصلی این احساس در واقع همان مهارت‌های کلامی محسوب می شوند؛ اساتید و معلمانی که می توانند به خوبی با دانش‌آموزان یا دانشجویان های خود ارتباط کلامی برقرار کنند معمولاً بیشتر مورد توجه و مورد علاقه واقع می شوند زیرا آنها می‌توانند جو رسمی کلاس درس را با کلام خود و سخنانی که رد و بدل می کنند تلطیف نمایند. شاید یکی از از ضروری‌ترین و اصلی‌ترین مهارت‌هایی که یک معلم باید به آن‌ها واقف باشد تا بتواند به موفقیت شغلی دست پیدا کند مهارت فن بیان است.

یکی از اصلی ترین مولفه های موفقیت، فن بیان قدرتمند است
4- مهارت فن بیان در شغل وکالت
همانطور که می دانید یک وکیل باید بتواند در شرایط مختلف از حقوق موکل خود به طور کامل دفاع کند و در واقع حق را به حق دار برساند حال تصور کنید اگر این شخص می تواند در موقعیت های مختلف خوب صحبت کند و حق مطلب را به درستی ادا کند آیا می تواند چنین مسئولیت مهمی را به خوبی انجام دهد بدون شک خیر یکی از از اصلی‌ترین نکاتی که یک وکیل برای موفقیت در حیطه کاری خود باید به آن توجه داشته باشد این است که فن بیان قوی و مهارت های کلامی بالایی داشته باشد تا بتواند در شرایط بحرانی از حقوق موکل خود به طور کامل دفاع کند و آن گونه که لازم است مسائل را مطرح نماید.

مثال های بالا نمونه‌هایی از اهمیت مهارت فن بیان در جایگاه های شغلی مختلف بود که مشخص می‌شود اینکه بدانیم فن بیان چیست و چگونه باید آن را به کار ببندیم یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید برای بهبود روابط خود به آن توجه کنیم با مطالعه و تحقیق در این زمینه می توانید تا حد زیادی اطلاعات خود را بالا ببرید و به نکات بیشتری دست پیدا کنید.
یـک وکیـل باید بتوانـد در شـرایط مخـتلـف از حقـوق موکل خود به طور کامل دفاع کند و خوب صحبت کند

کاربرد فن بیان در بین دوستان و آشنایان
اگر در یک جمع دوستانه یا در جمع های خانوادگی در مورد مطلبی بحث و تبادل نظر انجام شود و شما بخواهید در این بحث شرکت کنید، لحن صحبت شما باید واضح باشد. صدای شما باید بلند باشد. نباید از صحبت کردن بترسید و… اینها همه مهارت های فن بیان است.

همه ما دیده ایم افرادی که جوک های بی مزه را می توانند طوری تعریف کنند که اگر برای صدمین بار هم که در حال شنیدن آن جوک باشید باز هم ناخودآگاه می خندید. برای هر نوع ارتباطی بین دوستان و آشنایان شما نیاز به فن بیان و سخنوری دارید تا بتوانید دیگران را به سمت خود جذب کنید و فرد خوش مشربی به نظر برسید.

هیچ میدانستید که بیش از 74% زمان بیداری را در حال ارتباط برقرارکردن با دیگران هستیم
طبق تحقیقات انجام شده از جانب دانشمندان این حوزه مشخص شده است که انسان ها به طور میانگین بیشتر از 74% از زمانی را که بیدارند، در حال ارتباط برقرارکردن با دیگران هستند. این ارتباط می تواند به شکل حضوری باشد یا تماس تلفنی و مجازی باشد. در واقع حدود 32% از زمان بیداری خود را مشغول صحبت و حرف زدن و 42% را هم مشغول گوش دادن به صحبت های دیگران هستیم.

با کمی فکر کردن به این آمارها می توان متوجه شد که فن بیان قدرتمند و مهارت های ارتباطی چقدر نقش مهمی را در زندگی ما ایفا می کنند و دو مولفه مهم بیان خوب و مهارت های گوش دادن در موفقیت و یا عدم موفقیت انسان ها بسیار موثر هستند.
دو مولفه مهـم بیـان خـوب و مهارت های گـوش دادن در موفقیت و یا عدم موفقیت انسان ها بسیار موثر هستند